This post is also available in Engels.
In muziek, poëzie en films wordt het hart vaak gezien als het symbool van de liefde – het kan gestolen worden, weggegeven of gebroken. Maar neurobiologisch onderzoek suggereert dat liefde niets met het hart te maken heeft; het draait allemaal om de biochemische processen in onze hersenen.
De neurobiologie van liefde
Zwetende handen, blozende wangen, vlinders in je buik – liefde kan zowel opwindend als onzeker voelen, vooral in het begin. De afgifte van neurotransmitters in de hersenen verklaart veel van deze ervaring.
Liefde lijkt sterk verbonden te zijn met de beloningscentra van de hersenen, zoals het ventrale tegmentale gebied. Dit gebied produceert dopamine, dat je motiveert om gedrag te herhalen dat als prettig of belonend wordt ervaren. Dit is ook de reden waarom dopamine een belangrijke rol speelt bij verslaving. Net als bij een verslaving begin je te verlangen naar de persoon op wie je verliefd bent; hun aanwezigheid geeft een euforisch gevoel, terwijl hun afwezigheid voelt als een ontwenningsverschijnsel.
Ook de neurotransmitter serotonine ondergaat veranderingen. Serotonine reguleert emoties en houdt ze stabiel. Wanneer we verliefd zijn, dalen serotonine spiegels, vergelijkbaar met wat wordt gezien bij mensen met een obsessief-compulsieve stoornis. Dit kan verklaren waarom je leven plotseling volledig om die ene persoon draait – waarom je steeds je telefoon checkt voor een bericht of constant over hen dagdroomt.
Naarmate liefde zich ontwikkelt, beginnen de niveaus van dopamine en serotonine te stabiliseren. Neurotransmitters zoals oxytocine en vasopressine komen in beeld, vooral wanneer we knuffelen of intiem zijn met onze partner. Oxytocine en vasopressine vormen de basis voor emotionele verbinding, toewijding en vertrouwen. In plaats van obsessief wordt liefde steeds meer een gevoel van rust en veiligheid.
Liefde manipuleren
Het begrijpen van de neurobiologie van liefde helpt ons ook te begrijpen hoe we passie levend kunnen houden: samen nieuwe dingen proberen kan dopamine verhogen, terwijl fysieke intimiteit oxytocine kan stimuleren.
Maar neurowetenschappers zijn verder gegaan dan alleen het geven van relatieadvies. Onderzoek laat zien dat het toedienen van oxytocine bij romantische partners jaloezie kan verminderen, conflicten kan verkleinen en ervoor kan zorgen dat ze zich meer tot elkaar aangetrokken voelen.
Toch blijft de vraag: kan iets zo diepgaand als liefde echt worden teruggebracht tot een verzameling biochemische signalen? En als dat zo is, zou het dan mogelijk zijn om de perfecte relatie te ‘creëren’ met de juiste mix van neurotransmitters?
De psychologie van liefde
Als liefde puur chemisch was, zou het voorspelbaar en gemakkelijk te beïnvloeden zijn. Maar waarom reageren mensen dan zo verschillend op liefde, zelfs als hun hersenen dezelfde biochemische processen ondergaan?
Volgens de hechtingstheorie wordt de manier waarop we liefdesrelaties aangaan grotendeels bepaald door onze vroege ervaringen met verzorgers. Mensen met een veilige hechtingsstijl bouwen meestal stabiele, vertrouwensvolle relaties op. Degenen met een angstige hechting hebben vaak constante bevestiging nodig en vrezen verlating. Aan de andere kant kunnen mensen met een vermijdende hechtingsstijl moeite hebben met intimiteit en emotionele afstand verkiezen.
De complexiteit van liefde
Liefde heeft een duidelijke biochemische basis, maar hoe relaties beginnen, evolueren en veranderen, hangt af van veel andere factoren: hoe we liefde als kind hebben ervaren, welke overtuigingen we over onszelf en de wereld hebben, en de maatschappelijke en persoonlijke context waarin we ons bevinden.
Hoewel de wetenschap ons inzicht kan geven in wat liefde is, zijn het de diepere, vaak onverklaarbare aspecten van menselijke verbondenheid die liefde zo bijzonder maken. Het wordt niet alleen bepaald door onze neurotransmitters, maar ook door de momenten die we delen, onze kwetsbaarheden en de manier waarop we samen groeien.
Afbeelding van tinytribes via pixabay
Auteur: Charlotte Sachs
Buddy: Xuanwei Li
Redactie: Elena Markantonakis
Vertaling & Redactie Vertaling: Lucas Geelen
