This post is also available in Engels.
Wist je dat een psychologische diagnose als ADHD kan betekenen dat je bepaalde taken beter doet dan anderen?
Een synthetische Apollo diamant. Afbeelding door Steve Jurvetson, via Wikimedia Commons [CC BY 2.0].
“Shine bright like a diamond” is een deel van de titel van een artikel in een wetenschappelijk tijdschrift ‘Journal of Child Psychology and Psychiatry’ (over Psychologie en Psychiatrie in kinderen) en verwijst naar de positieve aspecten van ADHD. Deze boodschap moet gedeeld worden met het algemene publiek, niet alleen met de wetenschap.
Termen als Attention-Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD), autisme, of andere psychologische stoornissen zijn tegenwoordig mainstream geworden. Voor al die stoornissen geldt echter dat de nadruk veelal ligt op de negatieve of “beperkende” aspecten van die aandoeningen.
Verder kijken dan de beperkingen
Het hoofddoel van het artikel is om discussie op gang te krijgen over hoe we verder kunnen kijken dan slechts de beperkingen die een stoornis oplevert en meer kunnen focussen op de capaciteiten en vaardigheden van het individu.
ADHD, bijvoorbeeld, wordt gekenmerkt door veel beperkende symptomen zoals aandachtsproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit (lees hier of in een eerdere blog meer). Ondanks deze beperkingen moeten positieve kanten echter ook worden benadrukt. Zo zijn er bijvoorbeeld zogenoemde hoog-functionerende (HF) ADHD-patiënten, wat betekent dat ze wel met ADHD zijn gediagnosticeerd maar normaal in het dagelijks leven staan omdat ze strategieën hebben ontwikkeld om voor hun beperkingen te compenseren. Veel succesvolle HF ADHD-patiënten hebben dan ook een plek gevonden als ondernemer, in de technologie, onderzoek, en zelfs de politiek en sport. ADHD’ers zijn creatiever vergeleken met mensen zonder ADHD. Daarbij zijn mensen met hyperactieve symptomen beter in banen waarbij je je veel en vaak moet verplaatsen.
Het capaciteiten model
Het artikel schrijft dat een stap in deze denkrichting kan worden gezet door een capaciteiten model van ADHD aan te houden. Capaciteiten voor HF-ADHD’ers zijn “een hoog energieniveau, enorme creativiteit, out-of-the-box denken en spontaniteit.” Deze positieve aspecten moeten worden versterkt en geïntegreerd in het gedrag van ADHD’ers zodat ze kunnen compenseren voor hun beperkingen.
Het artikel heeft onder andere inspiratie opgedaan uit het onderzoek van Corina Greven, waarin ze een speciale vragenlijst (Strengths and Weaknesses of ADHD symptoms and Normal behavior scale [SWAN]) heeft gebruikt om positieve aspecten van ADHD’ers te identificeren. Deze SWAN kan mogelijk helpen om de beperkende factoren te compenseren. Met deze vragenlijst slaagde ze erin onderscheid te maken tussen extreem hoge en extreem lage controle van aandacht, motorfuncties en impulsiviteit, waarmee het mogelijk wordt gemaakt om het gat tussen capaciteiten en beperkingen van ADHD te overbruggen.
In deze blog leggen we veel nadruk op de positieve aspecten van het hebben van een stoornis als ADHD, maar het is niet onze bedoeling de negatieve aspecten van die stoornissen te bagatelliseren, aangezien deze wel degelijk grote impact kunnen hebben op het leven vaneen individu. Het is onze bedoeling om een algemeen beeld van stoornissen als ADHD te vormen waar ook positieve aspecten in mee worden genomen, en om mensen aan te moedigen niet alleen te focussen op het beperken van negatieve symptomen maar ook het versterken van de positieve.
Geschreven door Mahur. Aangepast door Lara & Marisha. Vertaald door Felix.