This post is also available in Engels.
Kijken in het verdeelde brein
Stel je voor dat je wakker wordt en je realiseert dat je hersenen letterlijk in twee afzonderlijke helften zijn verdeeld. Dit klinkt misschien als sciencefiction, maar het is precies wat er gebeurt bij patiënten met een ‘gespleten brein’. Dit zijn personen die een operatie hebben ondergaan om het corpus callosum door te snijden – de dikke bundel zenuwen die de twee hersenhelften van de hersenen verbindt. Het doel van deze operatie is om ernstige epilepsie te verlichten. Deze aandoening heeft wetenschappers en filosofen decennialang gefascineerd en heeft tot vragen geleid over de aard van bewustzijn.
Eén brein, twee geesten?
Op het eerste gezicht lijkt alsof het splitsen van de hersenen het bewustzijn zou moeten splitsen, waardoor twee onafhankelijke geesten in één hoofd ontstaan. Vroege experimenten leken dit verrassende idee te ondersteunen. Wanneer beelden bijvoorbeeld alleen werden getoond aan de rechterhersenhelft (die het linkerkant van het gezichtsveld en de linkerhand bestuurd), zeiden patiënten vaak dat ze niets zagen (want spraak wordt gestuurd door de linkerhersenhelft en niet door de rechterhersenhelft). Ze waren echter in staat om met hun linkerhand nauwkeurig te identificeren of te tekenen wat ze “niet konden zien”. Zo tekende zich het intrigerende scenario af van twee afzonderlijke bewuste geesten, waarvan er slechts één kon spreken.
Eenheid te midden van verdeeldheid
Recent studies, however, reveal a more complex picture. In many perceptual tasks, the two hemispheres do indeed function independently, but in other processes, they stay together. Split-brain patients, for example, typically exhibit fairly typical behaviour in daily life, indicating a single, cohesive consciousness directing their behaviour. These findings challenge the notion of completely separate minds.
De kloof overbruggen
Als het bewustzijn dus niet volledig in tweeën verdeeld is, hoe communiceren de hemisferen dan zonder het corpus callosum? Wetenschappers suggereren verschillende fascinerende verklaringen:
- Subcorticale routes kunnen nog steeds informatie tussen hemisferen vervoeren.
- Motorische coördinatie stelt elke hemisfeer in staat om bewegingen aan beide zijden te controleren.
- Cross-cueing: de ene hersenhelft “analyseert” subtiel gedrag dat wordt gestuurd door de andere helft om synchroon te blijven.
Bewustzijn heroverwegen
Belangrijk is dat het fenomeen van de gespleten hersenen ons ertoe aanzet onze aannames over bewustzijn te heroverwegen. Volgens theorieën als de Integrated Information Theory en de Global Neuronal Workspace, vereist bewustzijn wijdvreide communicatie in de hersenen. Als deze theorieën correct zijn, zou het bewustzijn na de split-brain operatie eigenlijk in tweeën moeten splitsen. Maar als er, ondanks de fysieke scheiding nog steeds eenheid van bewustzijn, moeten we ons begrip van bewustzijn misschien bijstellen.
Conclusie
Het fenomeen van het gespleten brein intrigeert en daagt ons begrip van bewustzijn uit. Het laat ons zien dat ons gevoel van een verenigd ‘ik’, onze identiteit, flexibeler en complexer kan zijn dan we ons ooit hadden voorgesteld.
Auteur: Vivek
Buddy: Amir
Redacteur: Dirk-Jan
Vertaler: Lucas
Redactie vertaling: Maartje
About The Author
