Nieuwe hersencellen in een volwassen rat. De cellen zijn bruin gekleurd en hebben lange uitlopers waarmee ze in contact staan met andere cellen.

Hardlopen tegen verwarring

Sporten is gezond en goed voor lichaam en geest, maar wat zijn precies de effecten van beweging op je mentale prestaties? En kan een regelmatig bezoek aan de sportschool niet alleen je spieren, maar ook je hersenen doen groeien?

Nieuwe hersencellen in een volwassen rat. De cellen zijn bruin gekleurd en hebben lange uitlopers waarmee ze in contact staan met andere cellen.Nieuwe hersencellen in een volwassen rat. De cellen zijn bruin gekleurd en hebben lange uitlopers waarmee ze in contact staan met andere cellen.

Iedereen weet dat regelmatig bewegen goed is voor je lichaam. Je bouwt conditie en spierkracht op en door regelmatig trainen presteer je steeds beter in de sportschool of op het voetbalveld. Sporten verandert je lichaam ook echt: er wordt spierweefsel aangemaakt en de (vet)verbranding gaat omhoog. Afhankelijk van je inzet is dit na paar weken al goed zichtbaar aan de buitenkant: mooi meegenomen! Daarnaast heeft sport ook een positieve invloed op onze mentale prestaties en zijn er aanwijzingen dat sporten leren en geheugen verbetert. Hoe komt dit?

Meer hersencellen
De hersenen zijn een onderdeel van ons lichaam en dus gevoelig voor lichamelijke training. Door regelmatig sporten kan bijvoorbeeld de samenstelling van ons bloed veranderen, wat invloed heeft op onze hersencellen. Zo komen er stoffen vrij die ervoor zorgen dat hersencellen groeien, terwijl andere stoffen de aanleg van nieuwe bloedvaten stimuleren waardoor cellen meer voedingsstoffen en zuurstof krijgen. Een van de meest in het oog springende veranderingen is dat regelmatig sporten de aanmaak van nieuwe hersencellen stimuleert.

Lange tijd werd gedacht dat het volwassen brein van zoogdieren niet in staat is om nieuwe cellen aan te maken. Maar we weten nu dat in specifieke hersengebieden toch hersencellen worden geboren tijdens het volwassen leven (ook in mensen!). Een zo’n gebied is de hippocampus, die belangrijk is bij leren en geheugen. Onderzoekers hebben bij ratten en muizen ontdekt dat rennen in een loopwiel ervoor zorgt dat er veel meer van deze nieuwe hippocampuscellen worden geboren.

Goed voor je geheugen
Maar waar zijn die nieuwe hersencellen dan goed voor? Onlangs hebben wetenschappers aangetoond dat nieuwe hersencellen verwarring tussen vergelijkbare en gedeeltelijk overlappende herinneringen kunnen voorkomen. Om dit te testen lieten de onderzoekers ratten en muizen met weinig aanwas van nieuwe cellen herinneringen vormen van subtiel verschillende of juist zeer verschillende gebeurtenissen. Met minder nieuwe hersencellen konden de dieren vooral herinneringen aan sterk vergelijkbare gebeurtenissen niet goed van elkaar onderscheiden. Muizen met een loopwiel (en dus met méér nieuwe hippocampus-cellen) konden juist beter herinneringen met kleine verschillen onderscheiden. Hardlopen stimuleert de aanwas van nieuwe hersencellen dus, én verbetert het geheugen. In muizen tenminste.

Om dit fenomeen in mensen te bestuderen, hebben een aantal onderzoekers in Nederland (aan de Universiteit van Amsterdam en het AMC, in samenwerking met de Vrije Universiteit van Amsterdam en het Radboudumc) een subsidie gekregen. Zij zullen de komende jaren onderzoeken of de aanmaak van hersencellen in mensen gemeten kan worden in een MRI scanner en of het door sporten toeneemt. Daarnaast gaan ze de gevolgen van meer nieuwe cellen op geheugen meten, waarbij in het bijzonder zal worden gelet op (het voorkomen van) verwarring. Dit onderzoek kan belangrijke inzichten voortbrengen in de biologische processen die schuilgaan achter leren en geheugen, en hersenaandoeningen waarin geheugenverwarring optreedt.

Meer informatie
Over de subsidie
Artikel over nieuwe hersencellen

Dit blog is geschreven door postdoctoraal onderzoeker Charlotte Oomen. Charlotte onderzoekt aan het Donders Instituut de invloed van stress tijdens de jeugd op geheugenfunctie tijdens het latere leven.

Bewerking door Piet.

3 thoughts on “Hardlopen tegen verwarring

  1. Ik heb de drie artikelen gelezen over ‘Hardlopen tegen verwarring’, ‘Subsidie’ en ‘Nieuwe hersencellen.’
    Korte reactie.
    Wat ik niet begrijp is waarom niet b e g o n n e n wordt met onderzoek aan mensen, zoals nu eindelijk wel gebeurt. De voorgeschiedenis is dat prof. Lucassen een idee had (opgepikt) over de aanmaak van nieuwe hersencellen bij volwassenen. Daarvoor heeft hij nu een subsidie van € 250.000 aangevraagd en gekregen. Maar stel nu eens dat er niets nieuws van belang uit het onderzoek komt, wat dan? En nog ernstiger: waarvoor zijn dan ontelbare muizen, ratten en zelfs apen gruwelijk mishandeld en gedood? Let op: dit betreft òòk Frans en Amerikaans onderzoek dat al jaren gedaan wordt. En dan heeft iemand elders op de website van DW het lef te schrijven dat er nog te weinig proefdieren misbruikt worden…

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Categories