This post is also available in Engels.
Ademhalen is niet alleen belangrijk voor het binnenkrijgen van zuurstof. Het kan ook je denkprocessen beïnvloeden. Lees hier hoe je bijvoorbeeld je geheugen en emotionele inschatting door in- en uitademen kunt verbeteren.
“Welke kracht schuilt er in jouw ademhaling?” Image source: Pexels
Ademhalen is van levensbelang. Als je nu zou stoppen met ademhalen zou je lichaam geen zuurstof meer binnenkrijgen, met alle gevolgen van dien: na vier tot zes minuten zuurstoftekort ontstaat hersenschade; na meer dan acht minuten ben je onomkeerbaar hersendood. Rustig blijven ademhalen dus! Gelukkig doet ons lichaam dat vanzelf.
Het belang van ademhalen wordt ook onderstreept door de populariteit van meditatie. In meditatie is het focussen op de ademhaling één van de belangrijkste technieken. Dit heeft bewezen en sterke effecten op onder andere het verminderen van stress, angst en depressie.
Maar je ademhaling doet meer dan zuurstof en rust brengen, zo blijkt uit recent onderzoek van wetenschappers uit Amerika.
Baanbrekend onderzoek naar ademhaling en de hersenen
De wetenschappers deden eerst metingen bij epilepsiepatiënten met zogenaamde ‘diepte-electroden’: minuscule elektriciteitsdraadjes die bij een operatie diep in de hersenen zijn ingebracht. De patiënten hebben deze elektroden omdat artsen hiermee bepalen waar in de hersenen de bron van de epilepsie ligt.
Je kunt de elektroden ook gebruiken om gezonde hersenfuncties te meten, zoals gebeurde in dit onderzoek. Het bleek bij deze patiënten dat stroompjes in de hersenen meebewegen op de maat van je ademhaling! Deze golvende activiteit vindt plaats in hersengebieden die belangrijk zijn voor onder andere je geheugen en het verwerken van emoties.
Ademhaling beïnvloedt het herkennen van emoties
Na deze bijzondere ontdekking vroegen de wetenschappers zich af of ademhaling niet alleen je hersenen, maar ook je denkprocessen kan beïnvloeden. Om dit te onderzoeken lieten de wetenschappers meer dan honderd proefpersonen naar het lab komen. Hier moesten de proefpersonen snelle reacties geven op foto’s van emotionele gezichten en een geheugentaak uitvoeren. Ondertussen werd hun ademhaling gemeten.
Wanneer de proefpersonen inademden, konden ze sneller angst herkennen in een gezicht dan wanneer ze uitademden. Voor gezichten met een uitdrukking van verrassing was er geen verschil tussen in- en uitademen. Interessant genoeg waren de voordelen van inademen bij angstige gezichten alleen aanwezig als proefpersonen door hun neus ademden. Bij ademen door de mond waren er geen verschillen tussen in- en uitademen.
Ademhaling beïnvloedt je geheugen
Ook het geheugen werd beïnvloed door ademhaling: De proefpersonen onthielden foto’s van voorwerpen beter wanneer ze deze foto’s hadden gezien tijdens het inademen. Dit was het geval voor ademen door de neus en ook voor ademen door de mond. Maar het verschil was wel sterker bij ademen door de neus.
Waarom werkt je neus beter dan je mond?
De wetenschappers ontdekten ook dat ademen door de neus, vergeleken met ademen door de mond, voor meer synchrone activiteit in de hersenen zorgde. Dit zou kunnen beteken dat het ademhalen door de neus dient als een soort van ‘klok’ die activiteit in de hersenen reguleert. Maar wat dit precies betekent voor je hersenfunctie is nog niet duidelijk.
De wetenschappers aan het woord
In onderstaande video worden de onderzoeksresultaten in ongeveer één minuut toegelicht (in het Engels):
Haal voordeel uit deze bevindingen
Eén van de betrokken wetenschappers geeft aan het einde van de video aan dat we deze bevindingen potentieel in ons voordeel kunnen gebruiken. Zo zou je bijvoorbeeld sneller op nare gebeurtenissen in je omgeving kunnen reageren als je door je neus aan het ademen bent. Daarnaast zou je misschien wel beter kunnen leren voor een tentamen als je niet ademt door je mond, maar door je neus. Wie weet wat toekomstig onderzoek nog ontdekt in onze ademhaling!
Dit blog is geschreven door Angelique.
Redactie: Jeroen.
Aanvulling op artikel januari 2018
Er is berekenend hoe groot de kans was dat de bovenstaande bevindingen toevallig zijn verkregen. Deze kans bleek relatief hoog. Dit betekent dat deze bevindingen op het moment nog met voorzichtigheid moeten worden geïnterpreteerd. Het zijn interessante effecten, maar er is nog meer onderzoek nodig om ze te bevestigen. Voor nu: rustig blijven ademhalen 🙂
Kijk ook even naar de comment van Gregory Francis bij het artikel. Genoeg redenen om skeptisch te zijn over deze opmerkelijke bevinding. Hierbij moeten we ook weer in acht nemen dat extraordinary claims require extraordinary evidence. Laten we niet op basis van dit bewijs doen alsof deze claim klopt. Zeker in tijden van alternative facts moeten we met gedegen science komen. Misschien leuk om dit artikel te gebruiken om met studenten te oefenen kritisch naar literatuur te kijken.
http://www.jneurosci.org/content/36/49/12448.full#re-nasal-respiration-entrains-human-limbic-oscillations-and-modulates-cognitive-function
Hoi Steven,
Dankjewel voor het wijzen op het commentaar van Gregory Francis bij deze bevindingen. De punten die in het commentaar worden genoemd zijn inderdaad erg sterk en geven reden tot sceptisch zijn bij de bevindingen. Ik zal binnenkort dit artikel aanpassen op basis van het commentaar zodat het artikel wat genuanceerder wordt. De bevindingen in het artikel van Zelano et al. zijn interessant, maar er is zeker nog meer onderzoek nodig.
Angelique