Je zou het misschien niet verwachten, maar op het Donders Instituut wordt onderzoek gedaan naar poep. Alejandro Arias-Vasquez en Jeffrey Glennon onderzoeken of onze darmflora veranderingen in de hersenen en in gedrag kunnen verklaren. Wat kunnen de darmen ons leren over het brein?
Dat ons brein sterk is verbonden met ons darmstelsel is niks nieuws. Charles Darwin schreef al in 1872 dat sterke emoties van invloed zijn op de darmen. En zelf ben je vast ook bekend met de knoop in je maag als je erg zenuwachtig bent.
Ontwikkeling van darmflora
Andersom beïnvloeden je darmen via het immuunsysteem ook allerlei functies in je lichaam. In je darmen wonen ontzettend veel bacteriën die helpen bij de vertering van voedsel. Ongeboren baby’s hebben nog geen darmflora, omdat de baarmoeder een steriele omgeving is. Maar zodra de baby wordt geboren en in contact komt met de buitenwereld, komen er bacteriën in de darmen terecht. De rest van je leven blijft je darmflora zich ontwikkelen. Je eetpatroon heeft hier een sterke invloed op, maar ziekte, antibiotica en stress ook. Langdurige stress kan zelfs zorgen voor veranderingen in de darmflora die jaren later nog te herkennen zijn.
Ziektekiemvrije muizen
Het belang van de darmflora voor gedrag is aangetoond met ziektekiemvrije muizen. Deze muizen zijn steriel grootgebracht, waardoor ze geen bacteriën in hun darmen hebben. Onderzoekers vonden dat de muizen overdreven reageerden op stress, omdat hun stresssysteem onderontwikkeld was. Belangrijker nog, het transplanteren van poep van normale muizen naar de darmen van deze ziektekiemvrije muizen zorgde voor een verbeterde stressreactie. Ook kregen ziektekiemvrije muizen van twee verschillende rassen, met daardoor een verschillend gedragspatroon, ofwel een poeptransplantatie van hun eigen soort, of van de andere soort. Wat bleek, de muizen die poep hadden gekregen van hun eigen soort gingen zich meer gedragen zoals hun soortgenoten, terwijl poep van de andere soort zorgde voor gedrag dat sterk leek op het gedrag van het andere muizenras.
Potje poep
In mensen is dit soort onderzoek natuurlijk niet mogelijk. Toch zijn er aanwijzingen dat ook bij ons de darmflora invloed heeft op gedrag. Verstoringen in de darmflora zijn gerelateerd aan verschillende stoornissen, zoals depressie, multiple sclerose en autisme. Maar hoe dat precies werkt weten we niet, en daarom gaan Alejandro en Jeffrey dit onderzoeken bij muizen en mensen met autisme. Ze worden geholpen door het bedrijf Vifor, dat extracten maakt van bepaalde bacteriën. Beide groepen krijgen dit extract te eten. Dit zorgt voor een (onschadelijke) immuunreactie die effect heeft op de darmflora én de hersenen. Door deze effecten te meten willen de onderzoekers begrijpen hoe veranderingen in de darmflora veranderingen in gedrag teweegbrengen, en of dit ook symptomen van autisme kan verminderen. Daarnaast onderzoeken ze of mensen met ADHD een andere samenstelling van de darmflora hebben dan mensen zonder ADHD. Naast het deelnemen aan gedragstaken en een MRI-scan wordt proefpersonen ook gevraagd om een potje poep in te leveren. Dat klinkt misschien vies, maar het helpt Alejandro en Jeffrey om meer te weten te komen over hoe onze darmen en onze hersenen elkaar beïnvloeden.
Meer informatie
Lees hier meer over het NWO project van Alejandro en Jeffrey (in het Engels)
Bronartikel over de darmflora-brein verbinding (in het Engels)
Dit blog is geschreven door Jeanette
Je kunt het bij mensen niet onderzoeken maar we gaan het bij mensen wel onderzoeken. Helder.
Waarom hiervoor dieren geslachtofferd worden – en mogen worden – is mij niet duidelijk. Nog veel minder dat mensen hiertoe in staat zijn.
Dezelfde fabels lees je ook bij de Duitse Giulia Enders in haar weerzinwekkende ‘Voedselmachine’.
Iemand vollediger steriel laten opgroeien kan bij mensen natuurlijk niet! (zie je het al voor je?) Maar het later inbrengen van andere darmflora kan natuurlijk wel. Dát willen ze nu op mensen gaan uitproberen. Nu aangetoond is deze behandeling grote effecten kan hebben op je functioneren (en verder met de juiste behandeling wel veilig is!) kunnen we weer gewoon op mensen verder.