Mindfulness voor kinderen met ADHD – is dat een optie?

This post is also available in Engels.

Volgens internationaal onderzoek kan mindfulness je aandacht en zelfbeheersing verbeteren. Dat is bij mensen zonder ADHD al aangetoond, en de eerste resultaten van onderzoek bij kinderen met ADHD zijn veelbelovend.

Veel ouders van kinderen met attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD) zijn op zoek naar behandelingen waar geen medicijnen bij komen kijken. Mindfulness (‘aandacht hebben zonder oordeel’) is een steeds populairdere trainingsvorm in westerse maatschappijen, en we weten dat mindfulness nuttig kan zijn bij het behandelen van depressie en angststoornissen bij volwassenen.

Zou mindfulness ook kunnen helpen bij ADHD? Daar proberen wetenschappers nu achter te komen. Zeker in het geval van kinderen met ADHD kun je je afvragen of ze genoeg aandacht kunnen opbrengen voor een mindfulnesstraining. Maar de eerste resultaten zijn veelbelovend.

 

Foto via: Sebastien Wiertz

Wat is mindfulness precies?
Mindfulness houdt in dat je op een bepaalde manier aandacht geeft:

  • Doelbewust (je doet dus moeite om je aandacht te richten)
  • In het huidige moment
  • Zonder oordeel

Met mindfulness kun je leren om je meer bewust te worden van je lichaam, je gevoelens en je gedachten. Je leert om impulsen te herkennen, zonder er direct op te reageren.

Een voorbeeld. Een jongen zit in een biologieles. Zijn gedachten dwalen af van de leraar naar het aankomende weekend, en hij wil zijn plannen voor zaterdag graag delen met zijn klasgenoot. Maar hij richt zijn aandacht doelbewust op zijn gevoel van opwinding en de aandrang om zich richting zijn klasgenootje te draaien. En hij laat deze gevoelens weer verdwijnen, zonder erover te oordelen. Vervolgens brengt hij zijn aandacht weer richting de leraar die voor de klas staat.

Mindfulness voor kinderen met ADHD – is dat mogelijk?
Mindfulness lijkt misschien een ideale interventie bij ADHD. Kinderen met ADHD hebben immers problemen met aandacht en het controleren van hun impulsen. Kort gezegd hebben ze problemen met zelfbeheersing.

Onderzoek bij mensen zonder ADHD laat zien dat mindfulnesstraining inderdaad zelfbeheersing kan verbeteren door te werken aan

Bovendien laat onderzoek zien dat mindfulnesstraining de structuur en werking kan veranderen van sommige hersengebieden die bij zelfbeheersing betrokken zijn, zoals de anterior cingulate cortex, prefrontal cortex, posterior cingulate cortex, striatum, insula en amygdala. Sommige van deze hersengebieden zijn ook anders bij mensen met ADHD. De vraag blijft echter of mindfulnesstraining bij kinderen met ADHD wel mogelijk is.

 

Foto via: Todd Fahrner

Het MindChamp-project
Enkele Nederlandse studies hebben aangetoond dat mindfulnesstraining zeker mogelijk is bij kinderen met ADHD. Voor dit onderzoek hebben kinderen met ADHD met hun ouders meegedaan aan het MYmind-programma: 8 wekelijkse mindfulnesssessies van anderhalf uur.

Deze training is aangepast om aan te sluiten bij de behoeften van families met een kind met ADHD, bijvoorbeeld met kortere of speelsere oefeningen. De studies lieten zien dat na de mindfulnesstraining de symptomen van ADHD afnamen, zelfbeheersing toenam en de stress bij de ouders verminderde. Maar de studies waren kleinschalig en niet volgens de hoogste wetenschappelijke standaarden opgezet.

Daarom gaat onderzoek van het Donders Instituut een stap verder met het MindChamp-project: Mindfulness for Children with ADHD and Mindful Parenting. Deze grootschalige, gerandomiseerde studie met controlegroep maakt gebruik van het MYmind-mindfulnessprogramma en vindt plaats vanuit Karakter (kinder- en jeugdpsychiatrie) in samenwerking met het Radboud Centre for Mindfulness en UvA Minds. Momenteel worden er deelnemers geworven (kinderen met ADHD tussen de 8 en 16 jaar), en de eerste resultaten worden in 2018 verwacht. De hoop is dat positieve resultaten ervoor zullen zorgen dat meer families met ADHD toegang krijgen tot mindfulness als behandeling.

Links:
Meer informatie over MindChamp hier
Vragen over MindChamp? Email mindchamp@karakter.com.
MindChamp is onderdeeel van het MiND project.

Deze blog is geschreven door Corina. Redactie: Marisha. Vertaling: Jeroen.

Featured image by: papermoons

2 thoughts on “Mindfulness voor kinderen met ADHD – is dat een optie?

  1. Goedemiddag Corina,
    Met veel aandacht het artikel gelezen! Ik heb zelf een praktijk en in mijn omgeving enkele kinderen met ADHD. Dit soort onderzoeken zijn erg prettig om mijn overtuiging van de effecitiviteit van mindfulness bij deze kinderen kracht bij te zetten. Bedankt hiervoor!

    Met ontspannen groet,
    Marjan

    1. Dag Marjan,
      Dank voor de reactie.
      We werven nog tot einde 2017 kinderen/adolescenten met ADHD voor ons mindfulness onderzoek in de regio’s Nijmegen, Ede en Arnhem.
      Meer informatie hier: http://www.mindchamp.nl
      Vriendelijke groet,
      Corina

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Categories