This post is also available in Engels.
Verschillende vormen van sociale media worden ervan verdacht gevaarlijk te zijn voor de mentale gezondheid van gebruikers. Is Instagram een uitzondering of juist een opmerkelijke boosdoener?
Met schaamte en tegenzin moet ik bekennen: Instagram is mijn favoriete app aller tijden. Ik spendeer gerust uren met scrollen langs een myriade van GIFs, memes, slapende puppies, food-porn en foto’s van reizen. Net als haar zusjes in het pantheon van de populaire sociale media, belichaamt Instagram de hedendaagse cultuur van de verslaving van het delen in de “aandachts-economie”. Sinds het ontstaan in 2010 is de populariteit van de foto- en video-applicatie omhooggeschoten naar meer dan 700 miljoen gebruikers en 32% van de Nederlandse populatie valt onder actieve gebruikers. Hoewel het grootste percentage van volwassenen YouTube- en Facebookgebruikers zijn, wordt Instagram vooral veel gebruikt door jongvolwassenen. Het concept van vastleggen en delen van herinneringen lijkt onschuldig, maar wat weten we eigenlijk van het effect op onze mentale gezondheid?
Sommigen stellen dat Instagram kan helpen bij het ontwikkelen van sociale vaardigheden door het creëren van gedrag dat op anderen gericht is. De app heeft de kunst van de fotografie toegankelijker gemaakt voor leken en heeft het mogelijk gemaakt fotografie terug te eisen als een bron van empowerment in zelfexpressie, identiteit en wellicht zelfs lichaamspositiviteit.
Desondanks wijzen studies erop dat Instagram narcistische trekken aanmoedigt en waarschuwen deze studie ons dat millennials die veel sociale media sites gebruiken meer symptomen van depressie en angst vertonen dan leeftijdgenoten die niet zoveel online zijn. Een recente vragenlijst uitgevoerd door de Royal Society onder 1500 tieners en volwassenen (14-24 jaar oud) vond dat Instagram juist het ergste sociale media netwerk is voor mentale gezondheid – geassocieerd met hoge niveaus van angst, depressie, pesten en het bang zijn er niet bij te horen. Daarnaast warden het type en de stijl van op Instagram gedeelde foto’s gezien als voorspellend voor depressie, wat voor een mogelijke kans op vroege screening en detectie van een psychische stoornis kan zorgen.
Negatieve bewijzen over de effecten van hevig sociale media gebruik nemen toe terwijl tegelijk de maatschappij steeds bewuster wordt van mentale gezondheid. Toekomstige oplossingen zouden dus gericht moeten zijn op het bewaken en verbeteren van ons welzijn. Onderzoekers bevelen aan dat veilig gebruik van sociale media onderdeel moet zijn van de opleiding en dat professionals die met jongeren werken getraind worden in digitale- en sociale media. Echter, meer onderzoek naar de psychologische impact van sociale-media gebruik is nodig en welke beschermende strategieën het beste zijn voor jongvolwassenen en de rest van de populatie.
Sociale media is niet duidelijk bedoeld als iets blijvends – en dat hoeft niet iets slechts te zijn – maar wat we tot dusver ontdekt hebben is dat er behoefte is aan manieren om schade te minimaliseren. We moeten de technologische en sociale shifts die Instagram en andere media ons brengen niet alleen ondersteunen, maar we moeten ook er ook onderdeel van zijn, door het promoten en versterken van de positieve aspecten van sociale-media gebruik, terwijl we onszelf tegelijkertijd beschermen tegen schade.
Geschreven door Christienne Gonzales Damatac
Bewerkt door Annelies van Nuland
Vertaald door Jill Naaijen