This post is also available in Engels.
Alle talen zijn anders. Betekent dit dat mensen die een andere taal spreken ook anders denken?
“Duitstaligen zullen zich eerder inbeelden waar deze vrouw naartoe gaat, terwijl Engelstaligen meer gericht zijn op de reis zelf. Tweetaligen letten op beide aspecten. Foto door Scholastica (Licentie: CC By-ND 2.0)
Wetenschappers doen al lange tijd onderzoek naar de vraag of een taal invloed kan hebben op onze manier van denken. Tot op de dag van vandaag wordt er over dit onderwerpt hevig gediscussieerd. Zouden de verschillen tussen talen ervoor kunnen zorgen dat Engels-, Indonesisch-, Russisch- en Turkstaligen hun ervaringen op een andere manier waarnemen en onthouden?
Denken om te spreken
De thinking for speaking (denken om te spreken)-hypothese gaat over de mogelijke effecten van taal op onze manier van denken. De foto hierboven is een voorbeeld van een gebeurtenis. Wat je ziet is een vrouw die over het gras richting een berg loopt. Bij het beschrijven van zo’n gebeurtenis zijn Duitstaligen geneigd om te benoemen waar de vrouw vandaan komt (het startpunt) en waar ze naar toe gaat (het eindpunt), maar Engelstaligen laten deze informatie vaak achterwege en richten zeer meer op wat er gebeurt (de actie, in dit geval het lopen).
Heeft dit verschil in taalgebruik invloed op de manier waarop Duits- en Engelstaligen de gebeurtenis waarnemen? Met behulp van eye-tracking, een methode waarmee gemeten kan worden waar mensen naar kijken (bijvoorbeeld, naar welke punten op de foto kijkt iemand en voor hoe lang), konden onderzoekers laten zien dat Duitstaligen inderdaad vooral naar de berg keken (het eindpunt) en Engelstaligen vooral naar de voeten van de vrouw (de actie).
Een dubbele focus
Hoe zit het als iemand meerdere talen spreekt? Als je van jongs af aan een tweede taal spreekt, heeft dat dan invloed op de manier waarop je de wereld om je heen ervaart? Om bij het voorbeeld van Duits-Engels te blijven, zouden Duits-Engels tweetaligen zich richten op zowel het eindpunt als de actie? Er zijn aanwijzingen, onder andere dankzij onderzoek aan Lancaster University, dat een tweede taal onbewust onze manier van denken kan beïnvloeden. Zo is ontdekt dat Duits-Engels tweetaligen meer naar eindpunten keken als ze een foto in het Duits moesten beschrijven, maar meer naar acties op het moment dat ze dezelfde foto in het Engels bespraken. Dit wijst er op dat de tweetalige proefpersonen zich op verschillende aspecten van de gebeurtenis konden focussen, afhankelijk van de taal die ze op dat moment gebruikten. In die zin is hun manier van denken wat flexibeler dan die van eentaligen. Tweetaligen profiteren dus van een dubbele focus!
Tot zover is duidelijk dat taal een belangrijke rol speelt in de manier waarop we dingen ervaren. Taal beïnvloedt hoe we denken, hoe we de wereld om ons heen bekijken en daarmee onze manier van leven.
Hoe zit het met bimodaal tweetaligen?
Wat als iemand zowel een gesproken als een gebarentaal spreekt? (Zie dit blog over bimodale tweetaligheid). Hoe ervaart zo iemand de wereld? We weten dat onze gesproken taal een belangrijke invloed heeft op onze waarnemingen en onze manier van denken. Zou dit bij bimodale tweetaligen ook het geval zijn? Deze vraag probeer ik met mijn eigen onderzoek te beantwoorden. Dus houd dit blog in de gaten voor meer informatie in de toekomst!
Meer informatie
Artikel in het tijdschrift Bable.
Dit blog is geschreven door Francie Manhardt. Francie is promovenda in de Multimodal Language and Cognition Groep aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Haar onderzoek is gericht op de relatie tussen cognitie, ruimte en taal in bimodale tweetaligen.
Bewerkt door Nietzsche.
