This post is also available in Engels.
“Hate is not the opposite of love; apathy is.”
Deze quote, oorspronkelijk van existentieel psycholoog Rollo May en later aangepast door Nobelprijswinnaar Elie Wiesel, wordt vaak toegepast op romantiek, welwillendheid en de ijver waarmee we onze dromen naleven. We kunnen het er allemaal over eens zijn dat we ons op een bepaald moment, of dat nou voor een dag is, een jaar of langer, apathisch voelen ten opzichte van een ander persoon, een zaak of het leven in het algemeen.
De filosofische overpeinzingen over apathie zijn enigszins verwant aan de neuro-psychiatrische conceptualisering: het gaat om moeite met motivatie of doelgericht gedrag. We kunnen het er allen over eens zijn dat we om iets zinvols te doen eerst iets als zinvol moeten voelen of zien.
De semantiek daargelaten, klinische apathie als syndroom gaat samen met een groot aantal neurologische en psychiatrische condities zoals de ziekte van Parkinson of Alzheimer, een beroerte, multiple sclerosis en depressie (let op: apathie is niet hetzelfde als depressie).
De anatomie van apathie: Hoe ziet een apathisch brein eruit?
Neuroimaging onderzoek heeft laten zien dat, bij verschillende stoornissen, er een aantal regio’s in de hersenen zijn die geassocieerd worden met apathie. Deze regio’s zijn onderdeel van een netwerk dat betrokken is bij motivatie. Verstoringen binnen of tussen de componenten van dit netwerk zijn sterk geassocieerd met apathie in allerlei stoornissen in het brein. Deze verschillen kunnen ontstaan door veranderingen in het metabolisme in het brein of daadwerkelijke veranderingen in structuur.
De apathische patiënt
Neurowetenschappers die zich focussen op pathologische apathie in mensen met hersenstoornissen hebben apathie opgesplitst in een aantal subtypes:
- Cognitief: verminderd doelgericht gedrag; moeite met acties plannen
- Emotioneel: niet in staat zijn om de link te maken tussen gevoelens en gedrag, wat leidt tot emotionele afvlakking
- Gedragsmatig: verminderde motivatie om gedrag uit te voeren of te reageren op stimuli vanuit de omgeving
Patiënten met apathie voelen zich alsof niets de moeite waard is; de mentale, fysieke en emotionele energie die ze eerst hadden om iets voor elkaar te krijgen is niet langer aanwezig. Symptomen die specifiek zijn voor apathie zijn verlies van motivatie, verminderde volharding voor activiteiten, lagere emotionele reactiviteit en minder sociale betrokkenheid.
Waarom moeten we apathie bestuderen?
Omdat apathie aanwezig is bij een groot aantal stoornissen zal het invloed hebben op een groot aantal patiënten, van mensen die het slechts soms ervaren tot degenen die continu last hebben van gevoelens van leegheid. Meer onderzoek is nodig om aspecten van doelgericht gedrag te definiëren die aangetast zijn bij apathie, om effectieve behandelingen voor motivatieproblemen te ontwikkelen en om te ontrafelen wat tot apathie leidt bij verder gezonde mensen. Er is momenteel geen farmacologisch middel tegen apathie.
Het vinden van een oplossing voor deze vorm van demotivatie is belangrijk voor gezonde levensuitkomsten, je eigen geluk en voldoening. Apathie, of het nou ervaren wordt in de filosofische of psychiatrische zin, kan gevaarlijk zijn – tenzij je apathisch bent ten opzichte van een ex-geliefde, wat natuurlijk helemaal OK is (GIF).
Originele taal: Engels
Auteur: Christienne Gonzales Damatac
Buddy: João Guimarães
Editor: Wessel Hieselaar
Vertaler: Jill Naaijen
Editor Vertaling: Wessel Hieselaar