This post is also available in Engels.
Soms le?s ik woorben die er helemaal niet staan! Zo beschre?f een goede vriendin haar dyslexie aan mij. Voor haar is lesen een ware nachtmerri?. Maar wat doen mensen met dyselxie nou eigenlijk anders?
Vrijwel alle mensen met dyslexie hebben moeite met lezen, maar niet iedereen ervaart dezelfde problemen. Dyslexie kan zich namelijk op verschillende manieren uiten. Mijn vriendin vult bijvoorbeeld zelf woorden in, dat heet ook wel radend lezen. Anderen draaien letters om (bijvoorbeeld de d en de b), spiegelen letters, of zien ze dansen of verspringen.
Ervaringen van een dyslect
Lezen is voor mijn vriendin een complete nachtmerrie. Haar dyslexie maakt haar soms onzeker, bijvoorbeeld tijdens een examen of presentatie. Daarin is zij zeker niet de enige: dyslexie verergert namelijk onder stress! Dat zorgt bij veel dyslecten voor weinig zelfvertrouwen en soms zelfs faalangst. Helaas hebben veel mensen met dyslexie nog steeds te kampen met onbegrip. ‘Je moet gewoon wat meer oefenen’ is iets wat zij regelmatig horen. Om het begrip in de maatschappij te vergroten, publiceerde het NRC enige tijd geleden een artikel waarin je zelf kunt ervaren hoe het is om dyslexie te hebben. Benieuwd? Probeer het hier!
Dyslexie in het brein
Mensen met dyslexie hebben dan wel moeite met lezen, maar werken de hersenen van dyslecten dan ook daadwerkelijk anders? Om daarachter te komen, hebben onderzoekers de hersenen van mensen met en zonder dyslexie in kaart gebracht. Ons brein bestaat uit een linker en rechterhersenhelft, met elk een eigen takenpakket. De rechterhelft is verantwoordelijk voor ruimtelijke oriëntatie, creativiteit en non-verbale communicatie. De linkerhelft zorgt voor logisch redeneren, details en taal.
Als we als kind leren lezen is de rechterhelft erg actief, terwijl bij gevorderde lezers de linkerhelft juist harder werkt. Bij mensen met dyslexie vonden de onderzoekers het tegenovergestelde: de rechterhelft blijft ook bij gevorderde lezer juist erg actief, terwijl de taalcentra in de linkerhelft minder ontwikkeld zijn. Daar komt nog eens bovenop dat de verbinding tussen de twee hersenhelften bij mensen met dyslexie zwakker is. Dit betekent dat de hersenen van iemand met dyslexie zich dus inderdaad anders ontwikkelen, wat zorgt voor hun leesproblemen.
Verborgen talenten
Dyslexie maakt een hoop dingen niet makkelijker. Toch blijkt dat mensen met dyslexie juist uitblinken op andere vlakken die niets met taal te maken hebben. Zij hebben vaak talenten die juist ontwikkeld worden in de rechterhersenhelft. Zo zijn ze over het algemeen goed in overzicht bewaren. Ze zullen niet blijven hangen in details en kunnen beter het totaalplaatje zien. Ook zijn ze sterke beelddenkers, zijn ze erg creatief en kiezen ze vaak voor een praktische aanpak. Met deze sterke eigenschappen hebben ze dan weer een streepje voor op hun taalgerichte medemens!
Geschreven door Wieneke van Oorschot. Wieneke is masterstudent biomedische wetenschappen en stagiaire wetenschapscommunicatie bij het Donders Instituut.
Redactie door Francie Manhardt en Harriette Koop
Geachte heer of mevrouw,
Zojuist stuit ik op dit zeer interessante blog. Zelf ben ik ook dyslectisch en altijd op zoek naar het nieuwste onderzoek over de hersenen van mensen met dyslexie. Kunt u mij vertellen over welk onderzoek in deze blog gesproken wordt? En weet u waar ik nog recenter onderzoek over de hersenen van dyslecten kan vinden?
Ik kijk uit naar uw reactie.
Warme groet, Leoniek Janssen Steenberg