This post is also available in Engels.
De oorwurm, je kent het fenomeen waarschijnlijk wel. Je luistert naar een liedje op de radio en later op de dag hoor je steeds dezelfde melodie in je hoofd; het liedje blijft in je hoofd hangen. Recent onderzoek laat zien dat het kauwen van een kauwgom kan helpen. Probeer zelf of het klopt.
Afbeelding door Roselyne Chauvin
Misschien heb je de Pixar film “Inside Out” gezien. Daarin heeft het meisje Riley vaak last van een oorwurm, namelijk de melodie van een kauwgom reclame. In de film hoort ze het vervelende liedje elke keer weer wanneer de herinnering eraan door twee blauwe mannetjes naar de centrale in haar brein wordt gestuurd. Zo werkt het natuurlijk in het echt niet. Hoe het wel werkt in het brein, weet de neurowetenschap nog niet zo goed. Het is echter een grappig toeval dat Pixar voor een kauwgom reclame heeft gekozen want een recent onderzoek laat zien dat kauwgom kauwen waarschijnlijk kan helpen om van een oorwurm af te komen. Maar hoe dan?
Kauwgom tegen oorwurmen
Het idee achter het onderzoek is dat je tijdens een oorwurm onbewust het liedje meezingt in gedachten. Dat activeert het plannen van mondbewegingen, net alsof je echt meezingt. Als je kauwgom kauwt, houd je je kaakspieren bezig met iets anders en is het moeilijker om het lied onbewust mee te zingen. Dus je oorwurm verdwijnt.
Hoe hebben ze dit idee getest? In het onderzoek luisterden de deelnemers naar het refrein van het liedje “Play Hard” van David Guetta. De volgende drie minuten mochten ze aan alles denken behalve aan dat ene liedje. Wanneer ze echter wel aan het liedje dachten, moesten ze dat aangeven door op een knop te drukken. Deelnemers hadden minder vaak het liedje in hun hoofd wanneer ze kauwgom aan het kauwen waren dan wanneer ze niet kauwden of wanneer ze gewoon iets anders deden (bijvoorbeeld met de vingers op tafel tikken). Het is nog maar de vraag of het ook voor liedjes werkt zonder tekst die je misschien in gedachten neuriet.
Raadsels tegen oorwurmen
Wat je ook kunt proberen is jezelf afleiden. Let op, leid jezelf vooral niet af met een ander liedje. Het gevaar is groot dat je het oude gewoon met een nieuw liedje vervangt. Dan heb je nog steeds een oorwurm. Het oplossen van raadsels is wellicht een beter idee. Als je werkgeheugen met iets anders bezig is, is het moeilijker voor de oorwurm om jouw bewustzijn te winnen. Het mag echter ook niet te moeilijk zijn want dan geeft je brein als het ware op en is er weer ruimte voor je oorwurm. Probeer bijvoorbeeld anagrammen. “Ruwroom”. Welk woord is hier verstopt? Precies, oorwurm natuurlijk! Het oplossen van dit soort raadsels helpt wellicht beter dan non-verbale raadsels zoals sudoko. Dit ondersteunt de kauwgomtheorie omdat een verbale taak wellicht weer de planning van je kaakspieren bezig houdt.
Dit blog is geschreven door Claudia Lüttke. Claudia is promovenda en doet onderzoek naar hoe je zintuigen met elkaar samenwerken. Lees hier een eerder blog van Donders Wonders over Claudia’s onderzoek.