This post is also available in Engels.
Ongeveer acht jaar geleden, tijdens mijn eindexamenjaar, ontdekte ik TED.com. Een van de eerste mini-lezingen waardoor ik echt werd gegrepen is hieronder te zien. Jill Bolte Taylor is neurowetenschapper en schrijver, en geeft regelmatig openbare lezingen. In deze TED-presentatie vertelt ze over haar beroerte en over de inzichten die ze aan deze ervaring heeft overgehouden. Een aanrader.
Mijn eerste reactie: wauw, wat een verhaal. Mijn tweede: waar heeft ze het in vredesnaam over? Hoe kan een wetenschapper, iemand die opgeleid om objectief en helder na te denken, zich beroepen op zulke vage en subjectieve bewoordingen bij het beschrijven hoe het is om een bewustzijn te hebben?
Het heeft waarschijnlijk te maken met een bepaalde vorm van nederigheid. De wetenschap is een krachtig instrument voor het verwerven van kennis over de wereld om ons heen. We hebben bijzonder veel te danken aan de wetenschap: gezondheidszorg, industrie, computers. Maar de macht van de wetenschap kent grenzen. Sommige vragen kunnen nu eenmaal (nog) niet op wetenschappelijk wijze worden beantwoord. In welke zin ‘bestaan’ wiskundige objecten? Hoe werkt kwantumverstrengeling? En binnen de cognitieve neuropsychologie: Hoe kan de ervaring van het bewustzijn worden verklaard?
Ik zeg niet dat de wetenschap over deze kwesties nooit iets zinnigs te zeggen zal hebben. Sterker nog, er wordt op dit moment door wetenschappers overal ter wereld hard gewerkt aan precies dit soort vraagstukken. Maar tot dat deze aanpak echt bevredigende antwoorden oplevert (en ik betwijfel soms of het ooit zover zal komen), denk ik dat we ons ook af en toe moeten kunnen overgeven aan de ontzagwekkende ervaring van het leven zelf.
De wetenschap wordt tenslotte gedreven door verwondering, ontzag en intuitie. En op het moment dat we deze gevoelens de kop in drukken ten bate van een kille empirische benadering verliezen we het vermogen om echt te vernieuwen. Dat is de waarheid die Jille Bolte Taylor ons voor durft te houden. En dat is de waarheid de we nodig hebben om te slagen in de wetenschap.
Deze blog is geschreven door Jeroen. Vertaling door Renske.
