This post is also available in Engels.
Het is moeilijk te voorspellen hoe we ons in de toekomst zullen voelen. Maar dit is wel belangrijk bij het maken van keuzes. Gelukkig kun je betere gevoelsvoorspellingen leren maken.
Door goed na te denken over je gevoel kun je je beslissingen verbeteren.
Foto: Judy van der Velden (CC BY-NC-ND 2.0).
Sinds een halfjaar ben ik lid van een sportschool. Maar hoewel ik twee keer per week train, heb ik nog steeds niet geleerd hoe prettig ik dat vind. In de trein van werk naar huis kan ik me vaak niet inbeelden dat ik het leuk zal vinden om anderhalf uur te sporten. Ik heb geen zin. Toch stuur ik mezelf dan naar de gym – en wat denk je? In 100% van de gevallen maakt sporten me juist gelukkig. Hoe is het mogelijk dat ik na al die tijd nog steeds niet geleerd heb wat ik leuk vind?
Lastig: je eigen gevoel voorspellen
Dat ik er maar niet in slaag mijn gevoel te voorspellen, is een structurele afwijking in mijn brein – een zogeheten bias. Ook in het voorspellen van je eigen gevoel treden biases op, zoals die van mij wanneer ik in de trein zit.
Een ander voorbeeld is een relatie die eindigt. Een dag na je break-up kun je je waarschijnlijk moeilijk voorstellen dat je ooit net zo gelukkig zult zijn als voorheen. Toch kom je er, als het goed is, altijd weer bovenop. Dat herstel kun je gemakkelijker voorspellen bij anderen dan bij jezelf. De impact van het verbreken van je eigen relatie lijkt dus groter dan hij is. Dit noemen we de impact bias.
Seks zonder condoom
Weer een ander voorbeeld is de hot-cold empathy gap. Deze term is bedacht door George Lowenstein van de Amerikaanse Carnegie-Mellon-universiteit. Lowenstein vroeg zich af waarom verstandige mensen soms onverstandige dingen doen. Bijvoorbeeld: waarom hebben slimme studenten soms seks zonder condoom?
Zijn antwoord: op het moment dat je rustig bent – in een ‘koude toestand’ dus – ben je rationeel. Maar in een opgewonden toestand – hot – drijven driften je beslissingen. En als je cold bent, kun je je niet voorstellen hoe je je zult gedragen als je hot bent. Een student kan dus heel bewust een condoom in zijn zak stoppen, een paar uur later niet de tegenwoordigheid van geest hebben om het ook daadwerkelijk om te doen, en daar de volgende dag weer niks van snappen.
Observeer je eigen geest
De impact bias en de empathy gap komen op hetzelfde neer. De huidige toestand van je geest (je gevoel en gedachten dus) lijkt voor jou de enige toestand te zijn die je geest ooit heeft. Je hebt weinig aandacht voor je toekomstige zelf en leeft je niet in hem in.
Kunnen we hier iets aan doen? Volgens een team van Amerikaanse onderzoekers is mindfulness-meditatie de oplossing. Een belangrijk onderdeel daarvan is het rustig observeren van je eigen verstand. “Hoe voel ik me nu, waar denk ik aan?” Door deze meditatie leer je dat je emoties tijdelijk en beheersbaar zijn.
Er zijn aanwijzingen dat mindfulness vanzelf toeneemt wanneer je ouder wordt. Toch is het slim deze vaardigheid bewust te trainen. Want meer aandacht voor je eigen geest leidt tot betere gevoelsvoorspellingen, en daarmee tot betere keuzes. Zowel in de sportschool als in de slaapkamer.
Deze blog is geschreven door Jeroen.