This post is also available in Engels.
Je hoort weleens dat muziek van Mozart een baby slimmer kan maken. Erik Meijs bekijkt de wetenschap achter deze bewering om te zien of ze klopt.
Wolfgang Amadeus Mozart, door Barbara Krafft (publiek domein)
Zelfs als je (nog) geen ouder bent, heb je waarschijnlijk gehoord van het “Mozart-effect”. Dit is het idee dat de intelligentie van kinderen – inclusief baby’s – gestimuleerd kan worden door hen naar muziek van de componist Mozart te laten luisteren. Dit klinkt misschien geloofwaardig: Mozart was ontegenzeggelijk een genie, dus misschien kun je door naar zijn muziek te luisteren iets van zijn intelligentie overnemen. Dit idee verklaart waarschijnlijk waarom je klassieke cd’s kunt kopen waarvan de uitgever beweert dat je kind er beter van gaat leren. Maar is er wetenschappelijke onderbouwing voor deze claim?
Ruimtelijk inzicht
Laten we eens kijken naar het onderzoek dat als eerst media-aandacht voor het Mozart-effect wist te genereren. In 19931 ontdekten onderzoekers dat proefpersonen beter scoorden op ruimtelijk inzicht wanneer ze tegelijkertijd naar een compositie van Mozart (sonate voor twee piano’s in D-majeur) luisterden dan wanneer de onderzoekers een ontspannings-cd of helemaal niets hadden opgezet.
Maar bewijst dit dat het Mozart-effect bestaat? Waarschijnlijk niet. Een aantal aspecten van deze studie onderbouwt die claim namelijk niet. Allereerst is het experiment uitgevoerd met studenten als proefpersonen, en dus niet met baby’s. Ten tweede gebruikten de onderzoekers slechts één specifieke ruimtelijke taak, en is er dus geen bewijs voor een effect van Mozart op intelligentie in het algemeen. En ten derde, heel belangrijk, duurde het effect van de muziek niet langer dan het experiment zelf (maximaal 15 minuten), waardoor we geen bewijs hebben voor een intelligentie-effect op de langere termijn.
Vervolgonderzoek
Vervolgstudies hebben bovendien uitgewezen dat het Mozart-aspect van de muziek veel minder belangrijk is dan eerder gedacht. Soortgelijke stimulerende effecten op ruimtelijk inzicht vinden namelijk plaats als je mensen naar klassieke muziek van Schubert, popmuziek of voorgelezen verhalen laat luisteren! Het belangrijkste onderdeel van het geluid is dus niet dat het gecomponeerd is door Mozart, maar dat het simpelweg opwindend en interessant is.2
Hoewel sommige muziek je prestaties op een bepaalde taak kan beïnvloeden, is het dus onwaarschijnlijk dat het simpelweg luisteren naar muziek je intelligentie op enige relevante manier zal verbeteren. Het Mozart-effect is, helaas, een neuromythe.
Meer informatie
1 http://www.nature.com/nature/journal/v365/n6447/abs/365611a0.html
2 http://pss.sagepub.com/content/12/3/248.abstract
Deze blog is geschreven door Erik Meijs. Redactie: Jeroen.
Wil je meer weten over neuromythes? Kom dan naar Eriks lezing over neuromythes op de Open Dag van het Donders Instituut! Zie voor meer informatie: http://www.ru.nl/donders/agenda-news/donders-open-day-2016/.