Donders Wonders Blog

Ik ben een neurowetenschapper en ik draag een helm

This post is also available in Engels.

Ik bestudeer het brein. Ik hou van het brein. Ik bescherm het brein. Voor een neurowetenschapper is dit (als het goed is) vanzelfsprekend.

Ik woon nu tien jaar in Nijmegen waarvan ik zeven jaar een fietshelm draag. Na een licht fietsongeluk kwam ik tot de conclusie dat ik beter een helm kon dragen. Sindsdien bescherm ik mijn brein.

Voorkomen is beter dan genezen

Regelmatig krijg ik de vraag “Waarom draag je een helm?”, met meestal meteen daarna de vervolgvraag: “Het is verplicht in Duitsland, toch?” Ja, ik ben Duits. Ja, misschien speelt mijn achtergrond een rol bij de beslissing een helm te dragen, maar nee, het is daar niet verplicht. Persoonlijk denk ik dat in Duitsland meer mensen een helm dragen vanwege de “voorkomen is beter dan genezen” mentaliteit die ze daar hebben, vergeleken met de “het komt wel goed” houding van de meeste Nederlanders. Gelukkig zijn automobilisten hier wel gewend aan alle fietsers en kijken die meestal wel voor ze uit. Waarom draag ik dan alsnog een helm in Nederland?

Hoe een helm ons kostbare brein beschermt

Een helm beschermt ons brein, het meest belangrijke orgaan. We kunnen het niet vervangen zoals wel mogelijk is bij andere belangrijke organen zoals het hart. Hoewel ons brein omringd wordt door een beschermend laagje vloeistof, is dit niet voldoende bescherming tegen plotselinge extreme bewegingen. Bedenk wat gebeurt wanneer je in een auto zit en de bestuurder plotseling remt: je vliegt eerst naar voren en vervolgens weer naar achteren. Iets vergelijkbaars gebeurt er bij je brein: je brein raakt eerst de binnenkant van je schedel aan de voor- en achterkant. En als de schok te sterk is om te worden geabsorbeerd door de vloeistof krijg je, kort gezegd, een hersenschudding. Symptomen van een hersenschudding gaan meestal weer weg na een maand, maar ze kunnen blijvend zijn. Een helm absorbeert een deel van de klap tegen het hoofd, vergelijkbaar met de kreukelzone in de voorkant van een auto, en beschermt zo het brein.

Wat me brengt bij een andere reden waarom ik een helm draag. Ik ken iemand die een ernstig fietsongeluk heeft gehad (zonder helm) en sindsdien niks meer kan ruiken of proeven. Niet alleen beleeft hij geen plezier meer aan eten, maar hij is ook constant bang dat hij stinkt zonder het zelf door te hebben. Het hersengebied dat essentieel is voor dit soort functies ligt onderin het voorste gedeelte van het brein en is erg kwetsbaar voor fietsongelukken.

Een helm beschermt ons kostbare brein.

Afbeelding van Roselyne Chauvin

Ons hoofd is net een watermeloen

Toen ik een kind was bezocht een politieagent onze school om ons te leren fietsen. Op een dag nam hij ons mee naar het schoolplein en liet hij een watermeloen op het asfalt vallen. Boem. Helemaal kapot. Vervolgens deed hij hetzelfde met een watermeloen die hij een helm op had gedaan. Ta-daaa! Deze meloen was ongedeerd. Het werd me duidelijk dat de helm mijn kostbare brein binnenin mijn schedel goed zou beschermen. In 2012 was bij 40% van alle ongelukken in Nederland een fietser betrokken. Bij een derde hiervan resulteerde dit in hersenschade. Waarom draagt dan niet iedereen een helm?

Ja, het is misschien wat warm in de zomer. Ja, je moet hem steeds met je meenemen (meestal maak ik hem vast aan mijn fiets). Ja, mensen kijken je misschien raar aan, of pubers zullen misschien iets naar je roepen. Ja, je bent beperkt tot een bescheiden kapsel. Voor mij zijn dit geen van alle redenen om niet mijn brein te beschermen. Wat jij?

Geschreven door Claudia Lüttke. Claudia is een PhD student die onderzoekt hoe onze zintuigen met elkaar samenwerken. Ga naar deze Donders Wonders blog om meer over haar onderzoek te lezen.

Aangepast door Marisha. Vertaald door Felix.

2 thoughts on “Ik ben een neurowetenschapper en ik draag een helm

  1. De reaktie van de fietsersbond is, voor een deel, gebaseerd op getallen als de fietshelm verplicht gesteld wordt. Dan veranderen de verhoudingen van percentage fietsers en ongevallen. Helaas is er geen aandacht voor punttrauma en afrol- en schuurschad aan huid en schedelbot. ‘Helm helpt maar tot 20km/u’ gaat over accelleratie en decelleratie schade van het orgaan niet over voorkomen van direct kontact met wegdek of object. Letselrisico met een open verwonding geeft aanmerkelijk weer risico (bloedverlies, infecties, afknelling weefsel). Kun je dat verminderen door een helm te dragen dan is dat pure preventiewinst.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Categories