Waarom wordt de mensheid steeds slimmer?

De mensheid presteert steeds beter op intelligentietests. Op de hedendaagse IQ-test scoort de gemiddelde mens 100 punten. Zou hij 105 jaar terug in de tijd gaan, dan zou hij 130 scoren en lid kunnen worden van een vereniging voor buitengewoon intelligente mensen. Hoe is deze stijging in slimheid mogelijk?

Spock_and_parents_1968Was Spock ook slimmer dan zijn ouders?

De IQ-explosie
In het volgende plaatje zie je hoe de intelligentie van de mensheid tussen 1909 en 2013 zich heeft ontwikkeld. Volgens de scores op intelligentietests worden we steeds slimmer. Kijk bijvoorbeeld naar de periode tussen 1920 en 1930. Toen groeide de geteste intelligentie bijzonder snel, met 0,7 punten per jaar.

In totaal scoort de gemiddelde mens nu 30 punten hoger dan 105 jaar geleden. Dat is gelijk aan de afstand tussen zwakbegaafd en gemiddeld intelligent, of tussen gemiddeld en hoogbegaafd. Sinds James Flynn dit effect in de jaren ’80 beschreef hebben wetenschappers zich afgevraagd hoe het te verklaren is. Met een nieuwe analyse, die alle beschikbare studies over dit onderwerp combineert, proberen de Weense onderzoekers Jakob Pietschnig en Martin Voracek een antwoord te vinden.

IQ_increase_base_graphic_v.5
Figuur door Richard Kunert
Gebaseerd op figuur 1 in Pietschnig en Voracek (2015)

Pietschnig en Voracek hebben alle gegevens over het Flynn-effect samengevoegd in één grote analyse. Dat zijn gegevens over bijna 4 miljoen testafnemers in 105 jaar tijd. Het blijkt dat IQ-scores soms sneller en soms langzamer groeien.

Ook veranderen verschillende onderdelen van intelligentie op verschillende tempo’s. ‘Gekristalliseerde intelligentie’, een score voor de algemene kennis die iemand bezit, is tussen 1909 en 2013 met slechts 0,2 punten per jaar toegenomen. Maar de zogenoemde fluïde intelligentie, het vermogen om snel en abstract te kunnen denken, is veel harder gegroeid: met 0,4 punten per jaar.

Vier redenen voor de IQ-explosie
Er lijken vier redenen te zijn voor het Flynn effect. Ten eerste is de hedendaagse mens veel hoger opgeleid dan 100 jaar geleden. Misschien is hogere intelligentie daarom vooral in volwassenen zichtbaar en minder in kinderen: een volwassene is langer geschoold.

Maar dat kan niet verklaren waarom niet alleen de gekristalliseerde intelligentie, maar ook de fluïde intelligentie is verbeterd. Misschien heeft dat te maken met gewenning aan IQ-tests en toetsen die erop lijken. Multiple-choicetests zijn inmiddels heel normaal, maar in de jaren ’20 waren IQ-tests bijna de enige tests die uit meerkeuzevragen bestonden. Aan de andere kant werden multiple-choicetests pas in de jaren ’90 echt populair op scholen en universiteiten. Er moet dus meer aan de hand zijn.

De twee laatste redenen verklaren de rest van de groei: mensen in Europa hebben amper nog voedselgebrek, en we zijn minder vaak ziek. Met deze twee redenen kun je ook uitleggen waarom de intelligentiegroei tijdens de Tweede Wereldoorlog bijna stilstond. Sindsdien gaat het ons weer beter af, omdat we meer energie beschikbaar hebben om onze hersenen te ontwikkelen en te trainen.

Ben ik echt slimmer dan mijn vader?
Volgens het Flynn effect is mijn generatie 8 IQ-punten slimmer dan die van mijn ouders. Maar dat laat alleen zien hoe we op IQ-tests scoren, die nog altijd vrij abstract zijn. Zelf een auto repareren, zoals mijn vader op mijn leeftijd deed, kan ik niet.

Meer informatie
Bronartikel over Flynn effect

Dit blog is geschreven door Richard.
Bewerking door Piet.

Categories