“Blood and flood are not like food, nor is mould like should and would.” Een gedicht boordevol tongbrekers zoals deze doet de ronde op het internet. De uitspraak van Engelse woorden kan verduiveld moeilijk zijn. Probeer het zelf en beleef wat een dyslect doormaakt.
photo: copyright by Alexandre Dulaunoy via Flickr
Hieronder staat een fragment uit het gedicht The Chaos van Gerard Nolst Trenité uit 1922, hier te vinden in volledige vorm. Probeer het maar eens hardop voor te lezen en kijk hoe moeilijk de uitspraak van Engelse woorden kan zijn:
Dearest creature in creation,
Study English pronunciation.
Tear in eye, your dress will tear.
So shall I! Oh hear my prayer.
Billet does not rhyme with ballet,
Bouquet, wallet, mallet, chalet.
Blood and flood are not like food,
Nor is mould like should and would.
And your pronunciation is OK
When you correctly say croquet,
Rounded, wounded, grieve, sieve,
Friend and fiend, alive and live.
Stranger does not rhyme with anger,
Neither does devour with clangour.
We say hallowed, but allowed,
People, leopard, towed, but vowed.
Senator, spectator, mayor.
Tour, but our and succour, four.
Youth, south, souther, cleanse and clean.
Doctrine, turpentine, marine.
Finally, which rhymes with enough,
Though, through, plough, or dourgh, or cough?
Hiccough has the sound of cup.
My advice is to give up.
Moeilijke Engelse woorden
Waarom is dit gedicht zo lastig? In het Engels kan je dezelfde klank op veel verschillende manieren schrijven. ‘-ood’ en ‘-ould’ klinken hetzelfde als ze in respectievelijk in ‘food’ [foeddh] en ‘would’ gebruikt worden [woeddh]; de klanken rijmen terwijl de letters dat niet lijken te doen. Het omgekeerde kan ook, gelijke lettercombinaties die resulteren in verschillende klanken. Het uitspreken van ‘-ood’ kan ineens lastig worden als ‘flood’[fladdh] en ‘food’ [foeddh] vlak na elkaar gebruikt worden.
Het gedicht voorgelezen door dyslectische en niet-dyslectische lezers
De combinatie van deze twee uitdagingen maakt het lastig om Engels correct te spreken en schrijven, zelfs als het je moedertaal is. Mijn eigen onderzoek heeft uitgewezen dat Engelssprekenden dit kunnen verhelpen door meer tijd te nemen voor de uitspraak; dan doen ze het foutloos. Voor dyslecten is het verminderen van de leessnelheid niet genoeg, ook op een lager tempo kunnen ze dit niet foutloos uitspreken.
Waarom? Een woord uitspreken houdt in dat je de letters naar klanken vertaalt, welke een gesproken woord vormen. Dit is aanzienlijk lastiger in dit gedicht omdat de vertaalsleutel van letters naar klank voor elk opeenvolgende woord weer anders is. Dat is waarom een niet-dyslectische lezer moet afremmen. Er wordt gedacht dat dyslexie deels veroorzaakt wordt door een fout in dit proces. Daarom zie je dyslecten wel afremmen tijdens het voorlezen, maar nog steeds fouten maken in dit soort teksten.
Zodoende is dit gedicht een mooie illustratie van de uitdagingen waar dyslecten elke dag mee te maken krijgen in een samenleving waar correct lezen en schrijven de norm is. Sommige woorden zijn geschreven op een manier die op zich al lastig is, maar voor hen bijna onmogelijk.
Bronartikel:
Speed and accuracy of dyslexic versus typical word recognition – an eye-movement investigation
Dit blog is geschreven door Richard.
Vertaling door Piet.
Bedankt voor deze tekst. De uitspraak van Engelse woorden is inderdaad een groot probleem.
Ik heb ooit een tip gekregen van een leraar Engels toen ik een cursus volgde bij de http://www.englishacademy.be . Wanneer je twijfelt over de uitspraak, zoek je het op in: https://en.oxforddictionaries.com. Je spreek het woord eerst zelf uit zoals je denkt hoe het moet uitgesproken worden en daarna klik je op de knop om het te horen uitspreken door een native speaker. Dat herhaal je totdat je eigen uitspraak correct is.